نویسنده: جاهای دیدنی یزد با ترکیب معماری سنتی، تاریخ کهن و فرهنگ اصیل ایرانی ازجمله مقاصد گردشگری کشور به‌شمار می‌آیند. یزد از شهرهای کویری ایران است که با دارا بودن بادگیرهای بلند، کوچه‌های خشتی و بناهای تاریخی، بسیاری از گردشگران ایرانی و خارجی را به خود فرا می‌خواند.
آیا فقط 48 ساعت وقت دارید؟ در این مقاله معروف‌ترین مراکز دیدنی یزد همچون مسجد جامع، زندان اسکندر و بقعه دوازده امام را خواهید شناخت. با خواندن مقاله می‌توانید در فرصت کوتاه نیز از دیدنی‌های یزد لذت ببرید.
معروف‌ترین جاهای دیدنی یزد
یزد با دارا بودن قدمت دیرینه خود گنجینه‌ای از آثار تاریخی و معماری اصیل ایرانی را در قلب خود جای داده است. در این شهر، کوچه‌های خشتی زیادی وجود دارند که مخاطبان را به هیجان می‌آورند. وجود بادگیرهای سربهفلککشیده نیز، روایت‌گر تاریخ آن است. در ادامه گوشه‌ای از زیبایی‌های یزد را معرفی می‌کنیم.
مسجد جامع یزد
مسجد جامع کبیر یزد ازجمله باشکوه‌ترین جاهای دیدنی یزد است که از دیدن آن لذت خواهید برد. ساخت این مسجد به دوران آلبویه، ایلخانان و نیز تیموریان برمی‌گردد. این مسجد با دارا بودن سردر بلند و باشکوه همچنین کاشی‌کاری های لاجوردی زیبا، چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌کند. مناره‌های دوقلوی بلند این مسجد با ارتفاع بیش از 50 متر، بلندترین مناره‌ها در بین مساجد ایران به‌شمار می‌آیند.
شبستان‌های این جاذبه تاریخی یزد با گچ‌بری و کتیبه‌های خط کوفی و ثلث تزئین شده است و همچنان در آن نماز جماعت برگزار می‌شود. اگر در فصل تابستان به دیدن این مسجد بروید، از هوای خنک و مطبوع محیط آن لذت خواهید برد. در حقیقت ترکیب بادگیرها، حوض‌ها و ضخامت دیوارها سبب شده حتی در گرمای هوا نیز محیط خنکی داشته باشد.
- آدرس مسجد جامع یزد: یزد، خیابان امام خمینی (ره)، مقابل برج ساعت، انتهای خیابان مسجد جامع
- زمان بازدید: از 8 صبح الی 8 شب
- هزینه بازدید: 30هزار تومان
زندان اسکندر (مدرسه ضیائیه)
زندان اسکندر یا مدرسه ضیائیه در محله قدیمی فهادان یکی از جاهای دیدنی یزد است. قدمت این جای دیدنی یزد به قرن هشتم هجری قمری باز می‌گردد. این بنا مدرسه‌ای بوده که توسط ضیاءالدین حسین رضی ساخته شده و افسانه‌ها از آن به‌عنوان زندان اسکندر مقدونی نیز یاد می‌کنند. البته این امر سند تاریخی ندارد.
مدرسه ضیائیه معماری ساده و خشتی دارد که به آن فضایی رازآلود و خیال‌انگیر داده است. ساختمان این جاذبه تاریخی یزد شامل یک گنبد آجری، ایوان ورودی و فضای زیرزمینی بوده که در گذشته از آن برای نگهداری کتاب استفاده می‌شده است. حیاط این مدرسه با دیوارهای بلند خشتی پوشیده شده و دارای طاق‌های ضربی است که تاریخی بودن این بنا را تایید می‌کنند. بسیاری از توریست‌های خارجی جذب سادگی این بنا شده و با گنبد نمادین آن عکس می‌گیرند.
- آدرس زندان اسکندر: یزد، محله فهادان، کوچه رختشویخانه، کوچه حمام نو، مجاور بقیه دوازده امام، زندان اسکندر
- زمان بازدید: 8 صبح الی 7 عصر
- هزینه بازدید: 35هزار تومان
بقعه دوازده امام
این بقعه ازجمله جاهای دیدنی یزد در روز بوده و تاریخی‌ترین بنای این شهر است. قدمت بقعه دوازده امام به قرن پنجم هجری و دوران سلجوقیان باز می‌گردد. این بقعه از آثار معماری اسلامی که در اوایل دوران اسلام ساخته شده است. بقعه چهارضلعی بوده و دارای گنبد ساده‌ای است که در آن هیچ تزئینی وجود ندارد.
این بقعه در عین ساده بودن، نمایان‌گر وقار و اصالت معماری ایرانی اسلامی است. در دیوارهای داخلی بقعه کتبیه‌هایی وجود دارند که با خط کوفی اسم دوازه امام شیعه روی آن‌ها قرار گرفته است. درون این جاذبه تاریخی یزد هیچ شخص معصومی دفن نیست اما این مکان به‌دلیل اعتقادات مردم یزد، دارای جایگاه ویژه‌ای است. بسیاری از افراد این مکان را از بناهایی می‌دانند که در آن معماران ایرانی به تلفیق عرفان و هنر پرداخته‌اند.
- آدرس بقعه دوازده امام: یزد، محله فهادان، کوچه رختشویخانه، کوچه حمام نو، بقیه دوازده امام
- زمان بازدید: 7 صبح الی 6 عصر
- هزینه بازدید: 30هزار تومان
خانه لاری ها
خانه لاری‌ها از جاهای دیدنی یزد است که توسط خانواده تجار شهر لار فارس ساخته شده است. این خانه که بیش از 150 سال قدمت دارد، ازجمله نمونه‌های معماری سنتی ایران در دل کویر است. در این عمارت چندین حیاط، شاه‌نشین، تالار آینه‌کاری، بادگیرهای بلند و اتاق‌های مختلف قرار دارند. علاوه‌بر آن در این مکان اتاق‌های تابستان‌نشین و زمستان‌نشین نیز وجود دارند.
در خانه لاری‌ها می‌توان گچ‌بری‌های زیبا، درهای چوبی رنگی با شیشه‌های رنگی و آینه‌کاری روی سقف‌ها را مشاهده کرد. این تزئینات به‌خوبی نشان‌دهنده فضای اشرافی خانه‌های دوران قاجار هستند. ازجمله زیباترین قسمت‌های این جای دیدنی یزد وجود اتاق پذیرایی با پنجره‌های ارسی و نور طبیعی است. نور از شیشه‌های رنگی پنجره عبور کرده و فضایی رویایی ایجاد می‌کند. درحال‌حاضر خانه لاری‌ها به موزه تبدیل شده که در آن زندگی سنتی مردمان یزد نشان داده می‌شود.
- آدرس خانه لاری ها: یزد، محله فهادان، خیابان امام خمینی (ره)
- زمان بازدید: 8 صبح الی 9 شب
- هزینه بازدید: 20هزار تومان
آتشکده زرتشتیان یزد
آتشکده یزد را می‌توان از مهم‌ترین جاهای دیدنی یزد در شب به‌شمار آورد. آتش مقدس این مکان بیش از 1500 سال است که خاموش نشده و پابرجا مانده است. ساختمان فعلی این آتشکده در دوران پهلوی ساخته شد و نمایان‌گر تلفیقی از معماری مدرن و سنتی است. از آتش مقدس در فضای شیشه‌ای محافظت می‌شود و صرفا می‌توان از پشت شیشه آن را مشاهده کرد. آتش در آیین زرتشتیان نمایان‌گر راستی و پاکی است.
در حیاط این آتشکده درختان سرو و نارنج کاشته شده‌اند و تندیس فروهر روی سردر قرار گرفته است. این معماری موجب شده فضای آتشکده سرشار از معنویت شود. در کنار این فضا، یک موزه کوچک قرار دارد که در آن کتاب‌های اوستا، تصاویر موبدان و لباس‌های سنتی زرتشتیان قرار دارد. وجود این موزه به شناخت بهتر این آیین کمک می‌کند و می‌تواند مکان مناسبی برای علاقه‌مندان به تاریخ ایران باستان باشد.
- آدرس آتشکده زرتشتیان یزد: یزد، زرتشت، بلوار بسیج، خیابان کاشانی، آتشکده زرتشتیان
- زمان بازدید: از 8 صبح الی 12 ظهر و عصرها از 3 الی 4 عصر
- هزینه بازدید: 35هزار تومان
آب انبار شش بادگیری
آب‌انبار شش بادگیری از جاذبههای گردشگری یزد است که در قدیم امکان ذخیره‌سازی آب در اقلیم گرم و خشک این شهر را فراهم می‌کرد. این بنا در دوران قاجار ساخته شد و دارای 6 بادگیر بلند است که می‌تواند جریان هوا را به مخزن آب هدایت کند. مخزن آب در زیرزمین قرار دارد و پس‌از طی کردن پله‌های سنگی در دسترس قرار می‌گیرد.
بادگیرها از خنک‌کننده‌های طبیعی شهر هستند که می‌توانستند هوای آب‌انبار را تهویه و آن را در دمای مناسب حفظ کنند. وجود این بنا نشان‌دهنده درک ایرانیان قدیم از معماری و اقلیم‌شناسی است. این بادگیرها از بیرون عملکرد ساده‌ای دارند و دارای مکانیزم پیچیده‌ای نیستند اما با اندکی دقیق شدن روی آن‌ها می‌توان فهمید تا چه حد می‌توانند کارامد باشند. درحال‌حاضر این آب‌انبار صرفا نمادین است و کارایی سابق را ندارد. بازدیدکنندگان می‌توانند از ساختار خلاقانه آن لذت ببرند.
- آدرس آب انبار شش بادگیر: یزد، خیابان دهم فروردین، محله تل یزد، کوچه شش بادگیر
- زمان بازدید: محدودیتی ندارد
- هزینه بازدید: رایگان
مجموعه میدان امیر چخماق
میدان امیر چخماق از اصلی‌ترین جاهای دیدنی یزد و از نمادهای آن به‌شمار میآید. این مجموعه در قرن نهم هجری به دستور امیر جلال‌الدین چخماق ساخته شد. در این مجموعه مواردی چون تکیه، مسجد، بازارچه، آب‌انبار و کاروانسرا وجود دارد. وجود این مجموعه در عصر خود سبب شد شهر از منظر اجتماعی، فرهنگی و نیز مذهبی جایگاه ویژه‌ای پیدا کند. تکیه امیر چخماق با دارا بودن طاق‌های عمیق و طبقات منظم، ازجمله شناخته‌شده‌ترین جلوه‌های معماری یزد است که می‌تواند در شب جلوه زیبایی ایجاد کند.
در ایام عزا و محرم نیز، این میدان از جاهای دیدنی یزد است که در آن مردم به عزاداری پرداخته و نخل‌گردانی صورت می‌گیرد. با بازدید از این مکان می‌توان با فرهنگ ایرانی اسلامی آشنا شد و ریتم زندگی در بافت تاریخی یزد را مشاهده کرد. وجود بازارچه سنتی در اطراف میدان سبب شده بتوان از آن برای خرید سوغاتی و صنایع‌دستی بهره برد.
- آدرس مجموعه میدان امیر چخماق: مرکز شهر یزد، خیابان امام خمینی
- زمان بازدید: محدودیتی ندارد
- هزینه بازدید: در قلب شهر یزد قرار گرفته و رایگان است.
سفر بیشتر در یزد:
با دنیای شگفت‌انگیز آداب و رسوم زرتشتی‌های یزد آشنا شوید؛ جایی که تاریخ، آیین و داستان‌های کهن در دل کوچه‌پس‌کوچه‌های گِل‌فام این شهر جاودانه شده‌اند. اگر می‌خواهید بدانید چگونه جشن سده برگزار می‌شود یا نمادهای آیینی چه معنایی دارند، همین حالا مقاله کامل داستان‌ها و آداب و رسوم زرتشتی های یزد را بخوانید و سفری فرهنگی به قلب باورهای زرتشتیان یزد را آغاز کنید!
جاهای دیدنی یزد در یک نگاه
حال که مهم‌ترین بناهای تاریخی این شهر را بررسی کردیم، بد نیست در یک نگاه آن‌ها را جمع‌بندی کنیم. با بازدید از بناهای معرفی‌شده می‌توانید به موارد زیر دست پیدا کنید.
- مسجد جامع یزد: این مسجد با بافت سنتی و تاریخی خود ازجمله جاهای دیدنی یزد است که همچنان در آن نماز اقامه می‌شود.
- زندان اسکندر (مدرسه ضیائیه): این بنا با دارا بودن بافت ساده و خشتی خود محل نگهداری کتاب بوده است. به این بنا زندان اسکندر نیز می‌گویند که سند تاریخی ندارد.
- بقعه دوازده امام: این مکان از مراکز مقدس یزد است که در آن هیچ معصومی دفن نیست. اسامی 12 امام شیعه روی کاشی‌های داخل این بقعه نوشته شده‌اند.
- خانه لاری‌ها: این عمارت در دوران قاجار ساخته شده و از مکان‌هایی است که شیوه زندگی مردم قدیم یزد را نشان می‌دهد.
- آتشکده زرتشتیان یزد: آتشکده یزد از محل‌های مورد توجه زرتشتیان بوده که در آن آتش 1500 سال شعله‌ور است. این مکان حال‌وهوای مقدسی دارد.
- آب انبار شش بادگیری: چنانچه از این مکان بازدید کنید، می‌توانید با نحوه معماری سنتی ایران آشنا شوید. از این مکان برای نگهداری آب و خنک‌سازی آن استفاده می‌شد.
- مجموعه میدان امیر چخماق: در قلب شهر یزد، می‌توان این مجموعه را مشاهده کرد. مواردی همچون تکیه، مسجد، بازارچه، آب‌انبار و کاروانسرا در این مجموعه دیدنی وجود دارند.
جمع‌بندی
یزد از شهرهای کویری ایران است که تاریخ در تک‌تک کوچه‌های خشتی و مناره‌های بلند آن جریان دارد. با سفر به این شهر می‌توانید به دل تاریخ ایران سفر کنید و از تماشای جاهای دیدنی یزد ازجمله مسجد جامع، آب‌انبار، آتشکده زرتشیان و دیگر جاهای دیدنی آن لذت ببرید.
سفر 2 روزه به یزد می‌تواند سرشار از زیبایی و شگفتی باشد و شما را با ریشه‌های مذهبی و فرهنگی این سرزمین آشنا کند. هرکدام از این جاهای دیدنی حرفی برای گفتن دارند و ورقی از تاریخ را نشان می‌دهند.
