نویسنده: امروز می‌خواهیم با شما درباره مناطق تاریخی بکر ایران و 7 مورد از مقاصد مخفی تاریخی صحبت کنیم. مکان‌هایی که بسیار بکر هستند و کمتر کسی از آن‌ها خبر دارد. جاذبه‌هایی که سال‌ها گردشگران مختلف از آن بی‌خبر بوده‌اند و حالا می‌توانند با دیدن آن حسی متفاوت دریافت کنند.
- گنبد نمکی جاشک؛ نفرینی که بزها ساختند!
- کاروانسرای قصر بهرام؛ جایی که بهرام گور گرفتی همه عمر!
- قلعه پرتغالی‌ها هرمز؛ ساخته پرتغالی‌ها، فتح‌شده‌ی شاه عباس
- شهر باستانی بیشاپور؛ از معبد آناهیتا تا تالارهای اشرافی
- کلیسای سنت استپان؛ کلیسایی به‌قدمت مسیح
- شهر باستانی استخر؛ پناهگاهی امن
- شهر زیرزمینی نوش‌آباد؛ شهری مخفی برای درامان‌ماندن
- نگاهی کلی به 7 منطقه تاریخی کمتر دیده‌شده در ایران
- جمع‌بندی
گنبد نمکی جاشک؛ نفرینی که بزها ساختند!
درباره گنبد نمکی دشتی یا جاشک صحبت می‌کنیم. جایی که لقب یکی از زیباترین گنبدهای نمکی ایران و حتی خاورمیانه را به‌خود اختصاص داده است. خود گنبد یک جاذبه طبیعی محسوب می‌شود اما در غارهای آن تاریخ زیادی وجود دارد که مربوط به اوایل زندگی انسان‌ها هستند.
درباره این جاذبه افسانه‌های زیادی وجود دارد که شنیدن‌شان خالی از لطف نیست. به باور برخی این جاذبه یک نفرین بوده و دلیل تشکیل فرخنده‌ای ندارد! طبق باور مردم محلی در گذشته در این منطقه بزهایی وجود داشتند که می‌شد از آن‌ها شیرهای بسیار خوشمزه‌ای تهیه کرد.
شیر این بزها به‌قدری لذیذ بود که زنان زیادی را وسوسه می‌کرد تا بخواهند چنین کاری را انجام دهند و هرکدام از آن‌ها که شروع به دوشیدن شیر می‌کرد با همان بز به سنگ تبدیل می‌شد! آن‌ها عقیده دارند که این گنبد سنگی با چنین روشی تشکیل شده است.
برخی دیگر باور دارند که این گنبد محل زندگی یک دیو بوده و از آن محافظت می‌کرده است. گنبد نمکی جاشک (دشتی) در بخش کاکی و بخش بردخون و حدفاصل 2 شهرستان متبوعشان دشتی و دیر در استان بوشهر (در فاصله ۱۴۴ کیلومتری جنوب شرق بندر بوشهر) قرار دارد.
کاروانسرای قصر بهرام؛ جایی که بهرام گور گرفتی همه عمر!
در دیدن از مناطق تاریخی بکر ایران بیایید به عصر زیبای ساسانی سفر کنیم. سفری در دل تاریخ پرعظمت ایران‌زمین. درباره مجموعه‌ای صحبت می‌کنیم که در زمان بهرام ساسانی یا بهرام گور ساخته شده است. این مجموعه توسط شاه عباس صفوی بازسازی شد. این مکان تاریخی در جنوب گرمسار، جنوب شرقی شهر جوادآباد شمال دریاچه نمک واقع شده‌است.
ازآن‌جایی‌که در دهه‌های قبلی در این منطقه گورخرهای زیادی زندگی می‌کرده‌اند می‌توانیم بگوییم که منطقه مناسبی برای ساخت شکارگاه بوده و کاربردی جز کاروانسرا داشته است. تماشای این بنای تاریخی امروز می‌تواند برای شما حس بسیار متفاوتی را بیافریند.
البته که بیشتر شبیه یک کاروانسرای عصر صفوی است و از اصالت کهن خود که مربوط به دوره ساسانی می‌شود چیز زیادی باقی ندارد. در ساخت آن از سنگ‌های رنگ روشن استفاده شده است. با توجه به اینکه کوه‌های اطراف همگی دارای سنگ‌های تیره هستند، احتمالا می‌توانید تصور کنید که این بنا هنگام آبادانی و رونق خود چه جلوه‌ای داشته است.
قلعه پرتغالی‌ها هرمز؛ ساخته پرتغالی‌ها، فتح‌شده‌ی شاه عباس
قلعه‌ای که قدمتش به عصر صفوی می‌رسد و در زمان تسلط پرتغالی‌ها بر این جزیره ساخته شده است. آلفونسو آلبرکرک دریانوردی پرتغالی بود که قلعه پرتغالی‌ها را ساخت. قلعه او در زمان شاه عباس صفوی فتح شد. این قلعه را می‌توانیم از سالم‌ترین سازه‌های ساخته‌شده در این دوره در جزیره بدانیم.
این قلعه در ضلع شمالی جزیره هرمز و در ساحل دریا قرار دارد. قلعه‌های زیادی در این دوره روی جزیره هرمز توسط پرتغالی‌ها ساخته شد که اکثرا هم نزدیک به بنادر بودند تا نظامیان مستقر در قلعه بتوانند به‌سرعت برای دفاع حاضر شوند. البته علاوه‌بر کارکرد نظامی، خانواده‌های نظامیان نیز در همین مکان‌ها زندگی می‌کردند.
طبق آمارها گفته می‌شود که در این قلعه حدود 3 تا 5هزار پرتغالی حضور داشته‌اند. شاه عباس به استعمار پرتغالی‌ها بر جنوب کشور و خلیج فارس پارس پایان داد و توانست این قلعه را نیز همانند بسیاری منطقه دیگر فتح کند. امام قلی خان از سرداران سپاه شاه عباس صفوی بود که این قلعه را فتح کرد.
معماری این قلعه از دژ‌های قرون وسطایی اروپایی الهام گرفته شده و در آن ریشه‌هایی از معماری ایرانی نیز یافت می‌شود. مکان‌های مختلفی در قلعه وجود دارد که دیدن آن‌ها خالی از لطف نیست.
شهر باستانی بیشاپور؛ از معبد آناهیتا تا تالارهای اشرافی
در لیست مقاصد مخفی تاریخی به شهری باستانی می‌رسیم. بیشاپور از مکان‌های دیدنی کازرون به‌شمار می‌رود و در کنار دره چوگان واقع است. این شهر تاریخی که حدود ۲۰۰ هکتار وسعت دارد، در فاصله ۲۳ کیلومتری شمال‌غربی شهر فعلی کازرون قرار گرفته است. در زمان ساسانیان ساخته شده است.
احتمالا درباره شهر سوخته و چغازنبیل مطالب زیادی شنیده‌اید اما این شهر باستانی نیز قدمت بسیار زیادی دارد و دقیقا با همان الگو‌ها ساخته شده است. تاریخچه ساخت این شهر به‌صورت مکتوب در سنگ‌نوشته‌ها آمده و احتمالا به دستور شاپور اول از پادشاهان ساسانی ساخته شده است.
شهر به‌طور کلی از 2 بخش ارگ سلطنتی و منطقه عامه‌نشین تشکیل شده و آثار باستانی زیادی در آن یافت می‌شود که از مهم‌ترین آن‌ها باید به معبد آناهیتا اشاره کرد. احتمالا این شهر پس‌از پیروزی شاپور اول بر والرین که از امپراطوران روم محسوب می‌شد ساخته شده است.
بیشاپور براساس معماری یونانی با 4 دروازه و 2 خیابانی که همدیگر را قطع می‌کنند و در نهایت به دروازه شهر می‌رسند. با اینکه امروز بخش زیادی از این شهر تاریخی تخریب شده اما همچنان می‌توانید با نگاه به سنگ‌های به‌کاررفته در بناهای آن تاریخ غنی منطقه را استخراج کنید و ببینید که در روزگاران کهن انسان‌ها چگونه در چنین شهرهای متمدنی زندگی می‌کردند.
کلیسای سنت استپان؛ کلیسایی به‌قدمت مسیح
می‌خواهیم به شما دومین کلیسای مقدس ایران را معرفی کنیم. این بنا در استان آذربایجان غربی در ۱۷ کیلومتری غرب شهر جلفا و در فاصله ۳ کیلومتری کرانه جنوبی رودخانه ارس در محلی به نام «قزل وانک» (صومعه طلایی) واقع شده است. این کلیسا در سده نهم میلادی ساخته شده ولی به‌علت زلزله دچار آسیب‌های جدی شده بود که در دوران صفویه مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت.
این کلیسا تنها محل عبادت مسیحیان نبود. استپان جایی بود که هنرمندان، فلاسفه، مورخان و دانشمندان در آن گرد هم می‌آمدند. قدمت دقیق آن به‌شکل تاریخی مشخص نیست. عده تاریخ ساخت آن را حتی به اوایل مسیحیت نسبت می‌دهند. نام این کلیسا از کلمه یونانی Stephanos گرفته شده که در آیین مسیحیت به‌معنی تاج شناخته می‌شود و معنایی از کمال را متبادر می‌کند.
همچنین استفان سنت استپانوس یکی از حواریون نیک‌نام مسیحی بود که توسط یهودیان اورشلیم به‌اتهام سخنرانی علیه شریعت یهود سنگسار شد. معماری آن کاملا به‌سبک غربی و قدیمی بوده و المان‌هایی از قلعه‌های دوران اوایل قرون وسطی را می‌توان در آن پیدا کرد. این کلیسا با اینکه از مقاصد مخفی تاریخی به‌حساب نمی‌آید اما جزء مناطق تاریخی بکر ایران است و کمتر کسی آن را می‌شناسد.
شهر باستانی استخر؛ پناهگاهی امن
یک شهر تاریخی دیگر از مناطق تاریخی بکر ایران. استخر یا اصطخر که به آن تخت‌طاووس هم گفته می‌شود از مقاصد مخفی تاریخی ایران است که در استان فارس در ۵ کیلومتری شمال تخت جمشید در جنوب غربی ایران قرار دارد. این شهر برای مدت‌ها بعداز حمله اعراب به ایران، به‌عنوان دژی محکم برای حفظ آیین زرشت باقی ماند. متاسفانه درحال‌حاضر از این شهر تاریخی تنها ویرانه‌هایی باقی مانده اما از لای همان سنگ‌های ویرانه می‌توان رازهای محلی این منطقه را استخراج کرد.
شهر زیرزمینی نوش‌آباد؛ شهری مخفی برای درامان‌ماندن
شهر زیرزمینی اویی یا شهر زیرزمینی نوش‌آباد، شهری زیرزمینی و باستانی واقع در زیر بافت کنونی شهر نوش‌آباد در 3 کیلومتری آران و بیدگل است که در مجموعه‌های تاریخی آب انبار چاله‌سی بالاده و آب انبار مرکزی توی ده نوش‌آباد قرار دارد. این مجموعه 1500 سال قدمت دارد و به دوران ساسانیان تا صفوی مربوط می‌شود.
این شهر چون پایتخت انوشیروان ساسانی بوده چنین نامی گرفته و ساختار پیچیده، متراکم و تودرتویی دارد. در زمان حمله مغول‌ها از این شهر برای امنیت شهروندان استفاده می‌شد. اگر هنوز هم علاقه دارید تا از مناطق تاریخی بکر ایران دیدن کنید و مقاصد مخفی تاریخی را گزینه‌ای مناسب برای سفر خود قرار دهید، شهر زیرزمینی نوش‌آباد می‌تواند گزینه‌ای مطلوب برای شما باشد.
نگاهی کلی به 7 منطقه تاریخی کمتر دیده‌شده در ایران
حالا که رازهای محلی مناطق تاریخی بکر ایران را کشف کردیم و به آن‌ها پرداختیم وقت آن است که نگاهی گذرا به تمامی آن‌ها داشته باشیم:
- گنبد نمکی جاشک: جایی پر از افسانه و غارهای تاریخی برای دیدن، گنبدی شگفت‌انگیز و زیبا در سطح خاورمیانه.
- کاروانسرای قصر بهرام: مکانی که قدمتی به‌اندازه عصر ساسانی دارد و طبق باورها بهرام گور در آن‌جا شکار می‌کرده است.
- قلعه پرتغالی‌ها هرمز: به‌جامانده از دوران تلخ استعمار و یادگار پرتغالی‌ها در جنوب کشور.
- شهر باستانی بیشاپور: شهری تاریخی و دیدنی که با اینکه امروز چیز زیادی از آن باقی نمانده اما هنوز از تاریخ حرف‌های زیادی برای گفتن دارد.
- کلیسای سنت استپان: کلیسایی که تنها محل عبادت نبود و هم‌اکنون هم می‌توانید با حضور در آن حس زندگی در قرون وسطی را بگیرید.
- شهر باستانی استخر: تخت طاووس، جایی که دیگر جز خرابه از آن چیزی باقی نمانده اما هنوز می‌تواند برای شما مقصدی در سفر به مکان‌های تاریخی بکر ایران باشد.
- شهر زیرزمینی نوش‌آباد: شهری تودرتو در زیر زمین که از آن برای زندگی مخفیانه استفاده شده است.
جمع‌بندی
در این مطلب با شما درباره مناطق تاریخی بکر ایران و مقاصد مخفی تاریخی آن صحبت کردیم. مناطق تاریخی ناشناخته ایران بسیار هستند و با اینکه به ثبت هم رسیده‌اند اما کمتر افرادی از آن‌ها خبر دارد. به همین دلیل بسیاری از علاقه‌مندان به گردشگری می‌توانند به چنین جاذبه‌های بکری دسترسی داشته باشند و خوشبختانه چون بخش زیادی از آن‌ها برای بازدید عمومی در دسترس هستند، مسافران و بازدیدکنندگان مشکلی از این بابت نخواهند داشت.
