جاهای دیدنی چابهار مجموعهای از شگفتیهای طبیعی، تاریخی و فرهنگی است. شما میتوانید در این شهر مجموعه کاملی از جاذبههای گردشگری را ببینید و از حضور در این بندر لذت ببرید. بهترین زمان سفر به چابهار از اواسط پاییز تا بهار است؛ زمانی که شرایط آبوهوایی برای بازدید از بندر گواتر، روستای تیس و ساحل صخرهای بریس مناسب خواهد بود. در ادامه با مهمترین جاذبه های گردشگری چابهار آشنا میشوید تا در سفر بعدی لذت بیشتری از چابهار ببرید.
- معرفی مسجد جامع تیس با تاریخچه و معماری خاص
- تالاب لیپار؛ رنگینترین نقطه میان جاهای دیدنی چابهار
- کوه های مینیاتوری چابهار در مسیر بندر گواتر
- موزه محلی چابهار؛ روایتی از تاریخ و فرهنگ بلوچستان
- کوه گل افشان چابهار؛ جاذبهای نادر میان جاهای دیدنی چابهار
- قلعه پیروز گت با تاریخچه دفاعی در بین جاهای دیدنی چابهار
- درخت مکرزن؛ بررسی ویژگیهای گیاهی و افسانههای آن
- غارهای بان مسیتی؛ ترکیب طبیعت و آیینهای کهن در بین جاهای دیدنی چابهار
- بندر گواتر؛ آخرین نقطه شرقی سواحل ایران
- موزه گاندوها؛ زیستگاه تمساح پوزه کوتاه مردابی ایران
- روستای درک؛ تلاقی سواحل ماسهای و کویری
- روستای باستانی تیس؛ نگین فرهنگی در بین جاهای دیدنی چابهار
- ساحل صخرهای چابهار؛ نمای زیبا از برخورد امواج با دیوارههای سنگی
- قلعه تیس (قلعه پرتغالی ها چابهار)؛ یادگار استعمار در لیست جاهای دیدنی چابهار
- قدمگاه خضر نبی؛ روایت مردمی از مکان مقدس
- دکه بازار چابهار (بازار فجر)؛ اصالت در جاهای دیدنی چابهار
- جنگل حرا چابهار؛ اکوسیستم نادر در دل دریا
- مسجد جامع دزک؛ نماد مذهب در بین جاهای دیدنی چابهار
- جمعبندی
معرفی مسجد جامع تیس با تاریخچه و معماری خاص
مسجد جامع تیس از جمله جاهای دیدنی چابهار در روستای تیس و کنار دریای مکران قرار دارد. قدمت این مسجد به حدود 1250 سال پیش و آغاز ورود اسلام به ایران میرسد. این بنا دومین مسجد ساختهشده پساز اسلام در کشور است. سبک معماری مسجد تیس از بناهای پاکستان و هند تاثیر گرفته و ظاهری متفاوت دارد.
مسجد تیس، مشهور به «تکمناره» یا «مسجد طوبی»، با منارهای تنها و گنبدهای سبز و قرمز شناخته میشود. شیشههای رنگی درهای مسجد با رنگ گنبد و مناره هماهنگ و فضای داخلی چشمگیر کردهاند. موقعیت تیس در مسیر تاریخی تجارت شرق، عناصر هنری هند و پاکستان را به معماری بنا وارد کرده و جلوهای خاص به آن داده است.
- آدرس مسجد تیس: شهرستان چابهار، روستای تیس
تالاب لیپار؛ رنگینترین نقطه میان جاهای دیدنی چابهار
تالاب لیپار یا همان دریاچه صورتی چابهار از کمیابترین پدیدههای طبیعی دنیا و جاهای دیدنی چابهار است که فقط 4 نمونه در جهان دارد. این تالاب شور در دشتی آبرفتی بین 2 کوه شکل گرفته و نام آن را از واژه بلوچی «لیپار» به معنی محل وصلشدن آب رودخانه به دریا، گرفتهاند.
رنگ صورتی تالاب نتیجه حضور 90درصد پلانکتونهای گیاهی، مواد آلی، معدنی رودخانهها و تاثیر بادهای مونسون است. شدت رنگ دریاچه از خردادماه بیشتر میشود و در آذرماه به اوج میرسد. به همین دلیل بهترین زمان بازدید از تالاب از اواسط فصل پاییز تا پایان فصل بهار است؛ زمانی که تالاب پرآب و در زیباترین حالت خود قرار دارد.
- آدرس تالاب لیپار: 15 کیلومتری شرق شهر، مسیر جاده ساحلی چابهار به گواتر، نزدیک روستای رمین
- مساحت تالاب لیپار: حدود 14 کیلومترمربع
- گونههای شاخص گیاهی و جانوری: فلامینگو، پلیکان، مرغابی، چنگر، گیاه پنبه وحشی
کوه های مینیاتوری چابهار در مسیر بندر گواتر
کوههای مینیاتوری چابهار معروف به کوههای مریخی ایران، بین 4 تا 5میلیون سال عمر دارند. نبود پوشش گیاهی و شیارهای دندانهدار، منظره شبیه سطح مریخ ایجاد کرده است. رنگ کوهها در طول روز با تغیر زاویه خورشید، از سفید تا طوسی تغییر میکند.
قلههای کوههای مریخی با ارتفاع بین 5 تا 100 متر همه بر اثر میلیونها سال فرسایش باد و باران شکل گرفتهاند. ترکیب خاک رس، ماسه و فسیل جانوران دریایی، ثابت میکند که این منطقه زمانی زیر آب بوده است.
رشتهکوههای مینیاتوری امتداد زاگرس هستند و از ۳۵ کیلومتری شرق چابهار شروع شده و تا بندر گواتر ادامه دارد. گردشگران میتوانند در آسمان باز این منطقه رصد همزمان 14صورت فلکی را تجربه کنند. دامنههای زیبا و سنگهای محکم، کوههای مریخی را به یکی از بهترین جاهای دیدنی چابهار تبدیل کرده است.
- آدرس کوههای مینیاتوری: 40تا 50کیلومتری جاده چابهار–بندر گواتر
- نامهای دیگر: آریا، کالانی
- مساحت کمپ: 7هکتار با دید به دریای عمان
- امکانات: سوئیت، فضای سبز، سالن اردو، سرویس بهداشتی، آلاچیق، سکوی رصد
- تفریحات: صخرهنوردی، شترسواری، عکاسی، رصد نجومی
موزه محلی چابهار؛ روایتی از تاریخ و فرهنگ بلوچستان
موزه محلی چابهار یا موزه چابهار، از مهمترین جاذبههای فرهنگی، تاریخی و جاهای دیدنی چابهار است. این موزه در سال 1389 در ساختمانی 2 طبقه و مساحت 650مترمربعی افتتاح شد. این بنا در دوره قاجار مربوط به ساختمان فرمانداری شهر بوده است.
در طبقه همکف موزه چابهار آثار دورههای پیشاز تاریخ تا معاصر را نگهداری میکنند که شامل سفالهای منقوش و کاسههای مرمری تا دیگ مفرغی، سکههای ساسانی و پوشش بام سفالی سال 1865میلادی است.
در طبقه اول موزه 2 بخش «مردمشناسی» و «کتابخانه» وجود دارد. در بخش مردمشناسی، ماکت زندگی بومیان بلوچ، از مراسم عروسی تا صید و کشاورزی، تابلوهایی از پرندگان آبزی و گیاهان دریایی خلیجفارس و دریای عمان، بههمراه وسایل سنتی مانند رومیزی، سبد خرما و سوزندوزی دیده میشود.
- آدرس موزه محلی چابهار: خیابان دریا، ساختمان فرمانداری
- ساعت بازدید موزه محلی چابهار: شنبه تا پنجشنبه در نیمه اول سال 8تا 12 و 16تا 20، نیمه دوم سال 8تا 12 و 15تا 20،
کوه گل افشان چابهار؛ جاذبهای نادر میان جاهای دیدنی چابهار
کوه گل افشان چابهار در بندر تنگ، پدیدهای نادر و ارزشمند زمینشناسی دارد. ارتفاع مخروط حدود 100متر و قطر بیش از 100 متر است. در قله، دهانهای به قطر یکمتر و عمق نیم متر، هر 15 دقیقه گل خاکستری سرد را همراه فشار گاز بیرون میفرستد. این کوه از 24 گل افشان فعال جهان بوده و گل پودری و چسبناک آن برای سفالگری کاربرد دارد
- آدرس کوه گل افشان چابهار: 95کیلومتری چابهار، بندر تنگ، بعداز روستای کهیر
- بهترین زمان بازدید: فصل بهار و پاییز
قلعه پیروز گت با تاریخچه دفاعی در بین جاهای دیدنی چابهار
قلعه پیروز گت در دره تیس چابهار، یادگار دوره اشکانی، با نامی برگرفته از واژه بلوچی «گت» بهمعنای بزرگ یا سردار شناخته میشود. این نام احتمال پیوند با پیروز ساسانی یا کوشانشاه را تقویت میکند. مصالح اصلی، سنگ خارا و ملات ساروج، با جنس آهکی کوه تفاوت دارد.
سازه قلعه شامل 2 برج شمالی و جنوبی با اتاق دیدهبانی، خندق دفاعی، بقایای کشیکخانه، قراولخانه و آبانبار است. سفالهای با نقش ساسانی کشفشده، نشان از استفاده مجموعه تا پایان دوران ساسانی دارد.
- آدرس: 5کیلومتر شمال غرب چابهار، روستای تیس، بالای تپه
- بهترین زمان بازدید: اواخر پاییز و زمستان
- فاصله تا چابهار: 10 دقیقه رانندگی
درخت مکرزن؛ بررسی ویژگیهای گیاهی و افسانههای آن
درخت مکرزن، با نامهای انجیر معابد، انجیر هندی و لور، در مناطق چابهار و نیکشهر دیده میشود. خاستگاه آن شرق هند بوده و بیش از 100 سال عمر دارد. برگهای پهن و شاخههایی که از بالا به زمین میرسند، ظاهر شاخص درخت را شکل میدهند.
چرخه زندگی با جوانهزدن دانه در فضولات پرندگان آغاز میشود. میوه تمرهندی آن طعمی ترشوشیرین دارد. در فرهنگ محلی نماد پایداری و مقاومت بوده و در آیینهای مذهبی، نشانه برکت و پاکی شمرده میشود.
- آدرس: ضلع جنوبی روستای رمین، کنار گورستان
- روستاهای دارای این درخت: رمین، تیسکوپان، ماشی، لیپار، کوپانسر
- بهترین زمان بازدید: اواخر پاییز و زمستان
غارهای بان مسیتی؛ ترکیب طبیعت و آیینهای کهن در بین جاهای دیدنی چابهار
غارهای 2500 ساله بانمسیتی در روستای تاریخی تیس، از مهمترین آثار هخامنشی و جاذبههای چابهار به شمار میرود. نام بلوچی «بانمسیتی» به معنای پرستشگاه مرد صالح بوده و سکوهای سنگی روبهروی هر 3 غار، کاربری آیینی آن را تأیید میکند.
این مجموعه در ارتفاع 25 متری دامنه کوه رسوبی شهبازبند قرار دارد و شامل 3 غار است؛ غار میانی طبیعی و 2 غار طرفین دستساز. داخل غار طبیعی، مقبرهای گچی با گنبد کوچک و سنگ مکعبی دیده میشود که 3 ضلعش با نقش و خط هندی و گجراتی تزیین شده است.
- آدرس: روستای تیس، دامنه کوه شهبازبند، 8 کیلومتری شمال غرب چابهار
- فاصله تا چابهار: 15 تا 20 دقیقه با ماشین
بندر گواتر؛ آخرین نقطه شرقی سواحل ایران
بندر گواتر یا مکران، شرقیترین نقطه ساحلی ایران، در کرانه دریای عمان و سواحل مکران قرار دارد. رودخانه باهوکلات از ایران و نهر دشت از پاکستان به خلیج گواتر یکی از معروفترین جاهای دیدنی چابهار میریزند. این خلیج و خور باهو با وسعت 75هزار هکتار از سال 1387 در فهرست تالابهای بینالمللی رامسر ثبت شدهاند.
گواتر درزمینه تجارت دریایی دارای سابقه طولانیست و روزگاری مسیر تاجران هند به آفریقا بود. قبرستان تاریخی بهرمنها با چند صدسال قدمت از میراث این بندر است.
- آدرس: مرز ایران و پاکستان
- بهترین زمان بازدید: زمستان و بهار
موزه گاندوها؛ زیستگاه تمساح پوزه کوتاه مردابی ایران
موزه گاندوها یکی از جاهای دیدنی چابهار، در قلب منطقه حفاظتشده گاندو و کنار روستای باهوکلات قرار دارد. اینجا تنها زیستگاه تمساح پوزه کوتاه مردابی ایران است. گاندوها در بلوغ 4 تا 5 متر طول دارند و در باور محلی نماد برکت و آبادانی هستند.
در این مکان بازدیدکنندگان گاندوهای زنده را از نزدیک میبینند و با تغذیه، رفتار، تولید مثل و جایگاه این خزنده در فرهنگ بلوچ آشنا میشوند. هنگام بازدید، فاصله ایمن را حفظ کنید، با دست غذا ندهید و حیوانات را در زمان استراحت آزار ندهید. رعایت این نکات، امنیت شما و حفاظت از گونه را تضمین میکند.
- آدرس: 101 کیلومتری شمال شرق چابهار، جاده ایرانشهر، راسک، روستای گاندو
- بهترین زمان بازدید: پاییز که زمان خروج بچهتمساحها است.
پیشنهادی برای مطالعه بیشتر در سفر:
درک درست از بافت تاریخی و ساختار شهری بندرها نیازمند توجه همزمان به عوامل اقلیمی، معماری بومی و کارکردهای اجتماعی است؛ مقاله جاهای دیدنی بوشهر، با نگاه موبهموی پژوهشی به تحلیل نقش تراز آب و هوا، مصالح سنتی و شبکههای تجاری در شکلگیری هویت شهری میپردازد و نشان میدهد چگونه حفظ میراث ملموس و ناملموس میتواند به توسعه پایدار محلی کمک کند. اگر میخواهید بر اساس شواهد میدانی و منابع معتبر بفهمید کدام رویکردهای احیاء فرهنگی با کمترین هزینه و بیشترین تاثیر قابل اجرا هستند، هماکنون مقاله را مطالعه کنید.
روستای درک؛ تلاقی سواحل ماسهای و کویری
روستای درک، جزء بهترین سواحل ایران است که کویر، دریا و نخلستان را یکجا کنار هم دارد. در این مکان دریای عمان و اقیانوس هند به هم میرسند. در روستای درک 4 نوع ساحل ماسهای، صخرهای، شنی و مرجانی در فاصلهای کوتاه کنار هم دیده میشوند.
ساحل و کویر درک، مکانی امن برای کمپینگ و تجربه سفری منحصربهفرد است. اگر بهدنبال یکی از بهترین جاهای دیدنی چابهار هستید، روستای درک را از دست ندهید.
- آدرس: زرآباد، کنارک
- بهترین زمان بازدید: اواسط پاییز تا اوایل بهار
روستای باستانی تیس؛ نگین فرهنگی در بین جاهای دیدنی چابهار
روستای باستانی تیس بیش از 2500 سال قدمت دارد و در دوره هخامنشی با نام «تیز»، بندر مهم دریای مکران بود. این بندر در گذشته مسیر اصلی تجارت بین هند، شرق آسیا، قفقاز و خاورمیانه بوده است. طبیعت تیس با رودخانه لاوری، کوههای شهباز، پیلبند و لاوری شناخته میشود.
خیلی از جاهای دیدنی چابهار از جمله، قلعه پرتغالیها، غارهای بان مسیتی، مسجد جامع، قلعه پیروزگت، آرامگاه سید غلام رسول و گورستان جنها در این روستا قرار دارند.
- آدرس: 5 کیلومتری شمال غرب چابهار
- بهترین زمان بازدید: اواسط پاییز تا اوایل بهار
- فاصله از چابهار: 15 تا 20 دقیقه با ماشین
ساحل صخرهای چابهار؛ نمای زیبا از برخورد امواج با دیوارههای سنگی
ساحل صخرهای چابهار یا ساحل بریس که به دریای بزرگ معروف است در حاشیه دریای عمان و ورودی اقیانوس هند قرار دارد. در این ساحل صخرهها جای شن را گرفتهاند و به همین دلیل جزء پرطرفدارترین جاهای دیدنی چابهار به حساب میآید. برخورد موج با صخرهها در اثر بادهای موسمی «مونسون» دریچهای ایجاد میکند که آب را تا 15 متر به هوا میفرستد.
این سازههای طبیعی حاصل هزاران سال فرسایش آب و بادند. مقاومت سنگ خارا شکلهای تراسی و پرتگاهی ساخته که زیستگاه مرجان و خزه دریایی است.
- آدرس: جاده چابهار-رمین، خیابان کارگر، مجموعه تفریحی ساحل صخرهای
- بهترین زمان بازدید: مرداد
- فاصله از چابهار: 60 کیلومتر
قلعه تیس (قلعه پرتغالی ها چابهار)؛ یادگار استعمار در لیست جاهای دیدنی چابهار
قلعه تیس یا قلعه پرتغالیهای چابهار بر بالای تپه مشرف به خلیج تیس قرار دارد و مربوط به دوران هخامنشیان است. ابعاد آن 54 در 26 متر و حیاط مرکزی، حجرههای 3 ضلعی و 4 برج دیدهبانی مدور دارد. برجهای این قلعه در گذشته علاوهبر دیدهبانی، نقش فانوس دریایی داشتهاند. داخل قلعه آبانبارهای سنگی و ساروجی دیده میشود و بیرون آن، چاه صخرهای مستحکم وجود دارد.
معماری قلعه ترکیبی از عناصر هخامنشی، سلجوقی و صفوی است. منارهها با آجرکاری و نقشمایههای سلجوقی و خطوط کوفی تزیین شدهاند. سقفها با چوب وارداتی و مصالح سنگ، آجر، گچ و ساروج ساخته شدهاند. در زمان خشایارشا، ناوگان ایران را در تیس مستقر کرده و از این قلعه استفاده نظامی میکردند.
در قرن 16 میلادی، پرتغالیها آن را به پایگاه دفاعی و مقابله با شورشهای محلی تبدیل کردند. قلعه تیس در دوره صفوی و قاجار مرمت شده و اکنون در فهرست آثار ملی است.
- آدرس: روستای تیس، 5 کیلومتری شمالغرب شهر
- بهترین زمان بازدید: اواسط پاییز تا اوایل بهار
- فاصله از چابهار: 30 دقیقه با ماشین
پیشنهاد سفر بیشتر:
از منظر مدیریت مقصد و اقتصاد گردشگری، جزیرههایی مانند کیش نمونههای زندهای از تعامل بین سرمایهگذاری زیرساختی، سیاستگذاری خدمات و تجربه بازدیدکنندهاند؛ در مقالهای که با عنوان جاهای دیدنی کیش منتشر شده، رویکردی چندجانبه ارائه شده که به سنجش تاثیر فصلیبودن تقاضا، ظرفیت حملونقل دریایی و هوایی، و مدلهای قیمتگذاری خدمات تفریحی میپردازد تا معیارهایی برای افزایش نرخ اشغال و طول اقامت پیشنهاد کند. اگر بهدنبال راهکارهای مبتنی بر داده برای ارتقای بازاریابی مقصد، مدیریت جریان گردشگر یا طراحی بستههای تجربهای هستید، مقالهٔ کامل راهحلهای نمونهمحور و الگوهای بومیسازیشده را در اختیارتان میگذارد.
قدمگاه خضر نبی؛ روایت مردمی از مکان مقدس
قدمگاه خضر نبی از زیارتگاههای شناختهشده ایران و مهمترین جاهای دیدنی چابهار بهحساب میآید. این قدمگاه در 2 نقطه از روستای سپوزه چابهار و روستای ورسخواران فیروزکوه وجود دارد. در باور بلوچها، حضرت خضر زنده و نگهبان دریا، لنج و کشتیهاست. نبود مقبره و ساخت قدمگاه، نشانه این باور است.
- در قدمگاه سپوزه چابهار، هر جمعه مردم با پای پیاده جمع میشوند، شمع روشن میکنند و دعا میخوانند. ماهیگیران پساز بازگشت از دریا برای شکرگزاری به این مکان میآیند. در ایام خاص در این قدمگاه خرما و حلوا پخش میشود.
- قدمگاه ورسخواران فیروزکوه در بین تپهماهورهای کنار رود حبلهرود قرار دارد. قدمت آن به سدههای 3 و 4 هجری میرسد و در 7 مهر 1381 ثبت آثار ملی شده است. 4 تویزه، 3 طاق جناغی، محراب کوچک و منبر 80 سانتیمتری با دخیلهای پارچهای از ویژگیهای این قدمگاه بهحساب میآید.
دکه بازار چابهار (بازار فجر)؛ اصالت در جاهای دیدنی چابهار
دکه بازار چابهار یا بازار فجر مرکز خرید سنتی چابهار است. گذشته این مرکز خرید به زمانی برمیگردد که مغازهها از اتاقکهای چوبی ساخته میشدند. این بازار امروزه هم همان بافت بومی را دارد و به همین دلیل یکی از محبوبترین جاهای دیدنی چابهار بهحساب میآید.
در بازار فجر میتوانید انواع صنایعدستی حصیری، ادویه هندی، پارچه زریدوزی، صندل، زیورآلات سنتی و رزی دوزیهای ظریف را بهعنوان سوغات چابهار خریداری کنید.
- آدرس: بلوار امام خمینی، خیابان خیام
جنگل حرا چابهار؛ اکوسیستم نادر در دل دریا
جنگل حرا چابهار در 2 بخش «تیس» و «گواتر» قرار دارد. بستر آن آب شور بوده و در زمان مد، درختان زیر آب میروند و با جزر، جزیرهای سبز پدیدار میشود. درختان حرا یا مانگرو با تصفیه آب شور و دفع نمک شناخته میشوند. ارتفاع معمول 4 متر و در شرایط مناسب تا 10 متر رشد دارند.
در مردادماه با گلهای زرد شکوفه میدهند و محل تخمگذاری بیش از 80درصد آبزیان خلیجفارس بهشمار میآیند. قایقسواری میان شاخهها، تماشای پرندگان، عطر گلها و دیدن دلفینها از تجربههای محبوب گردشگران در این جنگل است.
- آدرس تیس: روستای تیس
- فاصله جنگل حرا تیس تا چابهار: 15 کیلومتر
- آدرس گواتر: بعداز بندر بریس، روستای گواتر
- فاصله جنگل حرا گواتر تا چابهار: 120 کیلومتر
مسجد جامع دزک؛ نماد مذهب در بین جاهای دیدنی چابهار
یکی از مهمترین آثار تاریخی دوره قاجار در سراوان و سیستان و بلوچستان مسجد جامع دزک است. این مسجد تا قبلاز سال 1307 تنها محل نمازجمعه سراوان بود. معماری مسجد در سبک خراسانی و شبیه مسجد جامع فهرج و تاریخانه دامغان که از قرون اولیه اسلامی با تأثیر ساسانی الگو گرفتهاند.
ابعاد مسجد 25× 35 متر و زیربنا 900 مترمربع است. دیوارها با ضخامت 1.5 متر و ارتفاع 6 تا 8 متر، بر ستونهایی با قطر 1.5 متر قرار دارند. درِ چوبی کندهکاریشده به دست «دینمحمد» در سال 1318 هجری قمری، ورودی قدیمی مسجد بوده و اکنون در ایوان جنوبی نگهداری میشود. این بنا در همان سال به فهرست آثار ملی اضافه شد.
- آدرس: 4 کیلومتری شرق سراوان، داخل قلعه دزک
قشم بهعنوان پهنهای با تنوع زمینشناسی و اکوتوریسم بالقوه، مسائل خاص حفاظت زیستمحیطی و مدیریت بازدیدکننده را طرح میکند؛ مقاله جاهای دیدنی قشم از منظر علمی به ارزیابی حساسیتهای اکوسیستمی، ظرفیت تحمل سایتها و چارچوبهای مدیریت پایدار میپردازد و راهکارهایی برای تعادل میان توسعهٔ گردشگری و حفاظت منابع طبیعی ارائه میکند.
جمعبندی
چابهار ترکیبی جذاب از طبیعت، تاریخ و فرهنگ است. با برنامهریزی درست، میتوانید در سفر به این شهر از بیشتر جاهای دیدنی چابهار ازجمله تالاب لیپار، کوههای مریخی، قلعه پرتغالیها و روستای درک بازدید کنید.
دیدگاه کاربران (3 دیدگاه)