فرقی نمیکند که شهر یزد را با چه عنوانهایی بشناسید. آداب و رسوم زرتشتی های یزد آن را از سایر شهرها متمایز میکند. این شهر بهمانند یک بندرگاه در دل کویر است که همواره از…
نمیتوان از بازار تبریز صحبت کرد و درباره تاریخ آن کنجکاو نبود. خشتبهخشت این بازار با تمام قدمتی که دارد به تاریخ تبریز گره خورده است. برای سفری جذاب و بهیادماندنی از این شهر، بهترین…
قیمه نثار از غذاهای محلی قزوین محسوب میشود و امروز تبدیل به نمادی از فرهنگ آن شده است. اگر وارد رستورانهای این شهر شوید قطعا در فهرست غذایی آنها قیمه نساء یا نثار را ملاحظه…
اگر از جاذبههای پنهان اصفهان بیخبر هستید، در جای درستی قرار دارید. چون ما قصد داریم جاذبههایی که کمتر به آن پرداخته شده است را در این متن به شما معرفی کنیم. این شهر تاریخی…
برای پیکنیک در شمال نیاز دارید تا مکانی بکر پیدا کنید. در پارکهای شهری و محوطههای این شکلی هم میتوان چنین کاری را انجام داد. اما قطعا حسی که از پیکنیک در جنگلهای شمال به…
خاطرات محلی مردم گیلان از زندگی روزمره آنها دریافت و سپس سینهبهسینه منتقل میشود. اما این خاطرات از زیست روزانه آنها ناشی از جایی است که بیشترین زمانشان را در طول روز آنجا میگذارنند. بیشتر…
سفرکردن، شبیه بازکردن پنجرهای است بهسوی دنیای جدیدی از تجربیات و احساسات. اگر شیفته بهدستآوردن تجربه محلی در سفرهای خود هستید، بهواقع شما همان کسی هستید که بهدنبال بیشتر از آنچه در کتابچههای راهنمای مسافرین است، میگردید. باایناوصاف میتوانیم با هم بهسمت آشنایی با فرهنگ ایران و ایرانی گام برداریم.
سفر، یک پروسه سراسر تجربه است. این تجربه همان چیزهایی است که بعداز بازگشتن، تا سالهای سال در دفتر ذهنتان زنده میمانند. مانند چشیدن مزه اصیل و واقعی غذاهای محلی، دیدن صنایع دستی در موزهها، لذت کشف جاذبهها و ماجراجویی میان آثار باستانی بهجامانده از نسلهایی که پیشاز ما زیستهاند. شما تابهحال چیزی را در سفر به معنای واقعی و آنطور که هرگز فراموشش نکنید، تجربه کردهاید؟
میگویند: «ایران سرزمین تجربههای فرهنگی بینظیر است.» وقتی از فرهنگ غنی سرزمینمان صحبت میکنیم، منظورمان مجموعهای از آداب، رسوم، مذهب غالب، هنر، ادبیات، شعر، تعلیموتربیت، ارزشها و رفتارهای مشترک یک گروه اجتماعی یا ملی است.
ایران بهواسطه نسل آریایی که از هزاران سال پیش جزء نسلهای قدیمی و پرافتخار بوده است، کشوری با فرهنگ غنی محسوب میشود. به همین دلیل است که با قدمگذاشتن در هرجای این سرمین پهناور، با فرهنگهای متنوعی مواجه میشوید که هر گوشهاش قصههایی شنیدنی برای گفتن دارد. پس کسب تجربه محلی در گردشگری داخلی کار چندان سختی نیست.
شنیدهاید که میگویند سفر مانند یک فنجان چای در اوج خستگی برای همه دلپذیر است؟ سالیان سال است که آدمی سفر میکند تا با ویژگیهای فرهنگی غالب در یک مقصد آشنا شود. برخی گردشگران به نقطه خاصی سفر میکنند تا با فرهنگ سرزمین آباء و اجدادیشان که سالها پیش آن را رها کردهاند، ملاقاتی داشته باشند. اما اصلا این فرهنگ بومی به چه معناست؟ خیلی از ما به عشق آشنایی با موارد زیر راهی سفر میشویم.
وقتی از کسب تجربه محلی بهواسطه سفرهای فرهنگی صحبت میکنیم، دقیقا به آشنایی با ابعادی از فرهنگ بومی اشاره داریم که بالاتر خواندید. این ابعاد در مرزهای جغرافیایی محدود میشوند و ساکنان بومی یک منطقه را از مردم مناطق دیگر متمایز میکنند. بنابراین، هرچقدر از روال زندگی خود دورتر شوید، زندگیهای دیگر را بهشکل واضحتری تجربه خواهید کرد و چیزهایی را کشف میکنید که هرگز نمیتوانید آنها را در خانه خود بهدست آورید.
«در هر سفری، فراتر از مقصد، انسانها و داستانها در انتظار هستند.»
این جمله شما را به یک سفر همهجانبه دعوت میکند. یعنی بهجای با عجله رفتن از یک نقطه توریستی به نقطه دیگر، سرعتتان را کاهش دهید و زمانی را صرف تعامل واقعی با محیط اطراف خود کنید.
کاوش در مسیری که راهی آن شدهاید، تعامل با مردم محلی و درآغوشگرفتن تجربیاتی که به شما احساسی بیش از یک بازدیدکننده ساده میدهد، یادگیری چند لغت از زبان محلی، خوردن چند وعده غذاهای محلی با مردم بومی، مشارکت در جشنها و رویدادها و یادگیری فوتوفنهای صنایع دستی آن منطقه راههایی هستند که کمک میکنند تا دنیا را از زاویهای دیگر ببینید و لذت زندگی را بهشکل دیگری لمس کنید.
یکی از مهمترین دلایل سفر و گردشگری، آشنایی با آدابورسوم و فرهنگ بومی مردم نواحی مختلف است. اصلا به همین دلیل است که سعدی بزرگوار سفر را شرط کمال و پختگی انسان میداند. بهدستآوردن تجربه محلی بهواسطه گردشگری داخلی در ایران، صرفا بهمعنای دیدن مناظر زیبا و آثار باستانی نیست، بلکه فرصتی برای غرقشدن در تنوع آدابورسوم محلی هم هست.
ایران 31 استان با فرهنگهای متنوع و آدابورسوم خاص دارد. از مهماننوازی گرم و صمیمی مردم خراسان گرفته تا موسیقیهای محلی و رقصهای رنگارنگ در استانهای جنوبی. ایران زیبای ما یکی از شگفتانگیزترین نقاط جهان ازلحاظ رسوم و آیینهای بومی و سنتی است. شرکت در جشنها و مراسم محلی، نهتنها به غنای تجربه محلی شما میافزاید، بلکه نشاندهنده احترامی است که نسبت به فرهنگ ایران در نقاط مختلف دارید.
مثلا شرکت در جشن سده شیراز که به یادبود کشف آتش برگزار میشود، مراسم آتشافروزی و رقص محلی در کردستان در ابتدای بهار، مراسم شب یلدای فارس، جشنهای ساحلی بوشهر و مراسم تکیهخوانی تهران در ابتدای محرم و صفر تنها نمونههایی اندک از آدابورسومی هستند با شناخت آنها میتوانید بهعنوان یک مسافر آگاه در دل مردم محلی جا باز کنید و لحظات شیرینی را با هم بهاشتراک بگذارید.
تجربه محلی در سفر صرفا محدود به دیدن جاذبهها و عکاسی از مکانهای دیدنی، شناخت اقوام و آدابورسوم مختلف آنها و کشف سوغاتیها و صنایع دستی نیست. شاید باورتان نشود اما باید بگوییم سفر برای غذا یکی از انگیزههای گردشگری در فرهنگ ایران است.
در خیلی از علوم و مکاتب مختلف، غذا بهعنوان اولین و مهمترین نیاز هر انسان معرفی شده است؛ ولی ما میخواهیم به مقولهای فراتر از این نیاز بپردازیم. غذا فقط یک ماده مصرفی برای سیرشدن نیست. از نگاه ما و شاید برخی از شما، غذاهای محلی بهنحوی رسمورسوم و فرهنگ مردم آن منطقه را در دل خود جای داده است. به بیانی دیگر، طعمها فقط ارضاکننده حس چشایی نیستند، بلکه داستان زندگی و هویت مردم آن منطقه را به تصویر میکشند.
میدانستید ما ایرانیها بیشتر از 2500 نوع غذا، 109 نوشیدنی و انواع نان و شیرینیهای خوشمزه داریم؟ میدانستید مکتب آشپزی ایرانی یکی از 3 مکتب اصلی خوراک در کنار مکتب آشپزی رومی و چینی است؟ مسلما اطلاعات شگفتانگیزی برایتان بود.
حالا باایناوصاف اگر به سفر بروید و طعم غذاهای بومی را تجربه نکنید، مثل این است که لب دریا بروید و دستتان به آب نرسد. یعنی همینقدر تجربه محلی شما ناقص خواهد بود. طعم خوراکهای محلی کشور ما آنقدر وسوسهانگیز است که در واقع بخشی از جاذبههای فرهنگ ایران در مناطق مختلف محسوب میشود.
مگر میشود کسی دلش نخواهد آبگوشت ماست و آبگوشت کشک آذربایجان غربی یا کوفته تبریزی آذربایجان شرقی را تجربه نکند؟ مگر میشود از خورشت به آلو، حلیم بادمجان و شیرینیهای کلمپه کرمان گذشت؟ یا اصلا کسی هست که علاقهای به خوردن مسقطی شیراز، شیشلیک شاندیز و بلغورپلو خراسان جنوبی نداشته باشد؟ میبینید که غذاهای محلی فراوان هستند و در هرکجای این کشور شما فرصتهای زیادی برای تجربه خواهید داشت.
در گردشگری داخلی نهتنها میتوانید طعم غذاهای محلی را بچشید، بلکه با دستور پخت آنها نیز آشنا خواهید شد. در کارگاههای آشپزی محلی یاد میگیرید که چطور با مواد تازه و طبیعی عطر و طعمی دلنشین بسازید. از خورشتهای سنتی گرفته تا دسرهای خوشمزه امروزی.
یادگیری این دستورات صرفا بهمعنای بهدستآوردن تکنیکهای بیشتر نیست. شما یادگاریهایی ارزشمند از سفر خود به خانه میبرید. پس فراموش نکنید که در سفرهای بعدی خود، هم طعمهای محلی را تجربه کنید و هم با آغوشی باز بهسمت یادگیری هنر آشپزی بروید و دنیای تازهای از خاطرات را برای خود رقم بزنید.
هنرمندان این مرزوبوم با بهرهمندی از عرفان و رشد معنوی و به پشتوانه تاریخچه غنی فرهنگ ایران و داشتن بینش و ذوق هنری، به آفرینش زیباییها میپردازند. آنها با استفاده از مواد بومی و دستیابی به مواد اولیه گوناگون منطقه خود، مهارتهای استادانه و احساسات و نبوغ خود را با ساخت عناصری گوناگون نشان میدهند.
آثار خلقشده به دست هنرمندان کشور ما، در واقع محصول ترکیبی روح هر ملت، آیین، فرهنگ ملی و تاریخی آن کشور است. ایران عزیز ما یکی از کشورهایی است که درزمینه محصولات دستی از غنیترین و مشهورترین کشورها بهشمار میرود. آثار تولیدشده به دست هنرمندان کشور ما، معرف فرهنگ، تاریخ و هنر دیرینه ایران هستند. به همین دلیل، دیدن و شناخت آنها در هر منطقهای که به آن سفر کردهاید، شما را ازلحاظ تجربیات محلی غنی میکند.
زمانی که به شهر یا روستایی سفر کنید و برای ارضای روح کنجکاوتان تصمیم به بازدید از کارگاههای صنایع دستی محلی بگیرید، در واقع نهتنها میتوانید به تماشای هنرمندان مشغولبهکار بنشینید، بلکه فرصتی خواهید داشت تا از نزدیک شاهد تکنیک کار آنها باشید.
حضور شما در کارگاههای محلی فرصتی است تا با دستان خودتان آفرینش کنید؛ خواه یک بافته سنتی باشد یا یک ظرف سفالی ساده. همچنین میتوانید با افراد محلی گفتوگو کنید و تجربیاتشان را بشنوید تا دنیای جدیدی از هنر و فرهنگ ایران به روی شما باز شود.
حدود یک سال پیش گزارشی از معاون و وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و دستسازهای محلی منتشر شد؛ با این محتوا که:
ایران ازنظر جایگاه ظرفیتی رتبه نخست صنایع دستی جهان را دارد و از 400 رشته ثبتشده این صنایع در جهان، 299 رشته آن در ایران کار میشود
این آمار نشان میدهد که ما در هر منطقه از کشور خود هنرهایی برای دیدن داریم که قطعا شما را شگفتزده خواهند کرد. بعداز اینکه این هنرها توانستند شما را به وجد بیاورند، یادتان نرود که یکی از زیباترین قسمتهای تجربه محلی شما میتواند خریدی هرچند کوچک از این صنایع باشد. این خریدها در واقع فقط یک یادگاری نیستند، بلکه نشانی از ارتباط عمیق با فرهنگ و مردمی هستند که شما را با آغوشی باز پذیرفتند.
اولویت اصلی خیلی از گردشگران، پیداکردن راهی برای تجربه سفرهای متفاوت و تجربیات جدید است. هدف شما چیست؟ اطمینان داریم که هدف شما هرچه باشد، فقط عبور گذرا از برخی مناطق مشهور، شرکت در مهمانی یا دیدار با آشنایان نیست. اگر اینطور بود، اصلا به چنین صفحهای نمیآمدید!
یکی از بهترین راهها برای شناخت فرهنگ ایران در مناطق مختلف و بازگشتن به خانه با کولهباری از تجربیات، ارتباطسازی با مردم بومی آن شهر و دیار است. ارتباط با افراد بومی به درک عمیقتر فرهنگها، حمایت از اقتصاد محلی، آموزش و یادگیری و تبادل فرهنگی منجر میشود و بهطور کلی میتواند سفرتان را معنادارتر کند.
حالا چگونه میتوان با مردم محلی تعامل داشت؟ در ادامه نکات ارزشمندی را بیان میکنیم که با بهکارگیری آنها میتوانید محدودیتهای ذهنتان را برای برقراری ارتباط از بین ببرید.
سفرکردن، کلید دروازههای ناشناخته است. در مسیر پنهان، شما به سفری متفاوت دعوت شدهاید. سفری که قرار است فرهنگ ایران را بهتر بشناسید و با شیوه زندگی مردم بیشتر آشنا شوید. اطلاعات و داستانهای ارزشمند مسیر پنهان، شما را به عمق فرهنگهای مختلف میبرد. از آدابورسوم بومی گرفته تا راهنمایی مفید برای برقراری ارتباط با مردم محلی.
مسیر پنهان به شما کمک میکند تا غذاهای محلی را تجربه کنید. جاذبههای کمترشناختهشده را بشناسید، صنایع دستی را ببینید و بهطور کلی، جذابیتهای کشورمان را از زوایای دیگری کشف کنید. ما شما را به دنیای رنگارنگی از تجربیات خواهیم برد.
چه فعالیتهایی را میتوان برای کسب تجربه محلی در سفر انجام داد؟
شرکت در کارگاههای هنری و آشپزی، تجربه چشیدن طعم غذاهای محلی، بازارگردی، شرکت در رویدادها و برقراری ارتباط با افراد بومی ازجمله برنامههایی هستند که برایتان تجربهساز خواهند شد.
چگونه میتوان از هنرمندان محلی حمایت کرد؟
با خرید صنایع دستی از هنرمندان محلی و شرکت در کارگاههای آموزشی آنها میتواند راهی برای حمایت از این هنرمندان باشند.
تجربههای محلی چگونه به گسترش افق دید ما کمک میکنند؟
آشنایی با فرهنگ ایران در مناطق مختلف و شیوههای زندگی گوناگون، سفرتان را معنادار میکند و دیدتان را نسبت به جهان و انسانها گسترش میدهد.
چگونه میتوان بدون سفرکردن به کسب تجربه از سفر رسید؟
مقالات و راهنماییهای مسیر پنهان و تجربیات سایر مسافران در سایت، اطلاعات خوبی به شما میدهد.